Παρασκευή 29 Μαΐου 2009

Ως debate αδόκιμο, ως multibate πληκτικό.

Η κοινή τηλεοπτική εμφάνιση των κοινοβουλευτικών πολιτικών αρχηγών εξελίχθηκε σε άλλο ένα τηλεοπτικό προϊόν εξαιρετικά χαμηλής ποιότητας, που απογοήτευσε φαντάζομαι το σύνολο των τηλεθεατών.

Όσοι επέλεξαν τον όρο τηλεμαχία προσπαθώντας να μεταγλωττίσουν μια ούτως η άλλως ελληνικότατη λέξη, έσφαλλαν και ως προς τον τύπο και ως προς την ουσία της υπόθεσης.
Η λέξη debate με αναμφισβήτητο δεύτερο συνθετικό τη λέξη βάση-βατήρ, σημαίνει την επί του ιδίου θέματος αντιπαράθεση επιχειρημάτων που εκκινούν από μια συγκεκριμένη βάση αντίληψης-θεώρησης.
Το πρώτο συνθετικό θα μπορούσαμε να το ερμηνεύσουμε σαν προερχόμενο από την λέξη δύο, οπότε η λέξη θα σημαίνει αντιπαράθεση απόψεων με έδραση επιχειρημάτων επί δύο αντικρουομένων βάσεων. Θα μπορούσαμε επίσης να θεωρήσουμε ότι πρόκειται για την λατινική πρόθεση "de" δηλαδή «από» και επομένως σημαίνει ακριβώς το λόγο που εκφέρεται από δεδομένη βάση.
Προφανώς λοιπόν το debate μπορεί να αναφέρεται σε μια αντιπαράθεση σε οποιοδήποτε χώρο και δεν απαιτεί κατ’ ανάγκη τηλεοπτικό περιβάλλον ώστε να δικαιολογείται η μεταγλώττιση «τηλεμαχία».
Και ουσιαστικά όμως αυτό, που όλοι παρακολουθήσαμε με τις εξεζητημένες πλην κοινότυπες ερωτήσεις και τις στερεότυπες απαντήσεις, δεν είχε καμία σχέση με μάχη και δη τηλεμαχία.
Αν θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε κάποια λέξη με πρώτο συνθετικό την τηλεόραση, η μόνη λέξη που θα μπορούσε να αποδώσει ευγενικά την πραγματικότητα θα ήταν ίσως η λέξη «τηλεϋπνηλία».

Στο χθεσινό ανούσιο τηλε-πολιτικό δρώμενο η αντιπαράθεση μεταξύ πολιτικών αρχηγών ήταν εκ προοιμίου απαγορευμένη. Ο κίνδυνος να μπορέσουν οι ερωτώμενοι να ανταλλάξουν έστω και φιλοφρόνηση μεταξύ τους, είχε τεχνηέντως αποκλεισθεί από τους ίδιους τους κανόνες του παιχνιδιού.
Αυτό για το οποίο δεν είχε ληφθεί καμία πρόνοια ήταν ο κίνδυνος να ξεφύγουν οι δημοσιογράφοι, όπερ και ακριβώς συνέβη.
Έτσι αν για τις απαντήσεις των πολιτικών ταιριάζει ο χαρακτηρισμός «ξύλινος λόγος», τότε οι περισσότερες ερωτήσεις των δημοσιογράφων έμοιαζαν σαν φωνές από το απολιθωμένο δάσος.
Ο ρόλος των δημοσιογράφων ήταν με απλές, απέριττες, συνοπτικές ερωτήσεις, επικεντρωμένες στα βασικά ενδιαφέροντα του πολίτη, να υποχρεώσουν τους πολιτικούς να προβάλλουν τις απόψεις τους χωρίς περιθώρια υπεκφυγών.
Αντ’ αυτού είχαμε δημοσιογράφους, που προσπαθούσαν να φανούν εξυπνότεροι των πολιτικών, που επιδίδονταν σε μακροσκελείς τοποθετήσεις καταλήγοντας συνήθως σε εκτός θεματικής ερωτήσεις.
Διότι το να επαναλαμβάνεις σε κάθε ερώτηση προς τον κ. Αλαβάνο ένα μονότονο πρόλογο για την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις, όταν το ίδιο έχουν κάνει πρίν από σένα οι πέντε άλλοι συνάδελφοι σου είναι επιεικώς ανόητο.
Το να επιμένεις ότι ο κ. Παπανδρέου, που έχει γυρίσει διακόσιες φορές τον πλανήτη και υπήρξε υπουργός Παιδείας, δεν γνωρίζει τα προβλήματα της παιδείας, επειδή συνόδευσε την κόρη του κατά την εγγραφή της σε ξένο Πανέπιστήμιο, δεν αρμόζει επιεικώς ούτε σε "κατινίστικη" μεσημεριανή εκπομπή.
Το να ρωτάς τον κ. Καρατζαφέρη, ανεξαρτήτως θεματικής ενότητας, μόνο για τους ορόφους της πολυκατοικίας, την στήριξη στη ΝΔ και τους οικονομικούς μετανάστες, προδίδει επιεικώς μειωμένη επινοητικότητα.
Τέλος το να διαβάζεις μια προκατασκευασμένη ερώτηση και να μη μπορείς να την περιορίσεις στα προδιαγεγραμμένα χρονικά όρια των 30 δευτερολέπτων, αν δεν αποτελεί επαγγελματική ανεπάρκεια καταδεικνύει επιεικώς απίστευτη προχειρότητα.

Από την άλλη σε ότι αφορά την εικόνα των πολιτικών αρχηγών η αίσθηση είναι ότι κερδισμένος υπήρξε αυτός, που έφυγε με τις λιγότερες απώλειες.
Διότι ο κ. Καραμανλής παρά την επίφαση αυτοπεποίθησης είχε τον άχαρο ρόλο να δικαιολογήσει κακήν κακώς το ανύπαρκτο ως καταστροφικό έργο μιας απίθανης πενταετίας. Όπως είναι φυσικό παρά τις απέλπιδες προσπάθειές του δεν κατέστη δυνατό να παρουσιάσει το μαύρο –ασπρο.
Η ακατάσχετη παραδοχή λαθών τον κατέστησε ίσως συμπαθητικό, αλλά πλήγωσε δραστικά το αρχηγικό σου προφίλ.
Η ανάληψη της ευθύνης των σκανδάλων, κανένα εκ των οποίων δεν εξιχνιάζεται τον προέβαλλε αν όχι ως συνεργό, πάντως ως ακατάλληλο για την προστασία του δημόσιου συμφέροντος και για την απόδοση δικαιοσύνης.
Ο υπερβολικός εξωραϊσμός της οικονομικής πραγματικότητας και ιδιαίτερα ο ισχυρισμός ότι βελτιώθηκαν τα οικονομικά του μέσου Έλληνα, ενέτειναν την αίσθηση ότι ο Πρωθυπουργός αγνοεί την πραγματικότητα.
Εξ’ άλλου η υπερβολικές χειρονομίες και η κατάχρηση της γλώσσας του σώματος δημιούργησε την αίσθηση πανικού και απεγνωσμένης προσπάθειας κάλυψης της ένδειας των επιχειρημάτων. Θεωρείται άλλωστε δεδομένο ότι ο ρήτορας που επιδίδεται σε χειρονομίες είτε είναι ο ίδιος χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, είτε θεωρεί χαμηλής αντίληψης το ακροατήριό του.

Ο κ. Παπανδρέου είχε ένα πολιτικά ορθό και πλήρες πρόγραμμα να παρουσιάσει, πράγμα που πέτυχε σε ικανοποιητικό βαθμό. Η γενική του εικόνα υπήρξε καλύτερη από προηγούμενες ανάλογες εμφανίσεις, αλλά θα μπορούσε να έχει καλύτερη σκηνική παρουσία.

Η κ. Παπαρήγα βελτίωσε πολύ την εμφάνισή της και την περιεκτικότητα του λόγου της, οι απαντήσεις της όμως στα θέματα διαφάνειας των οικονομικών των κομμάτων και των μεροκάματων στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ δεν την άφησαν να προσεγγίσει ψηφοφόρους πέραν του σκληρού πυρήνα του κόμματός της.

Ο κ. Αλαβάνος παρουσίασε μια απρόσμενη νευρικότητα, μια νοηματική δυστοκία και μια προχειρότητα στη δομή του λόγου του με αποτέλεσμα, παρά τις γενικά ορθές του απόψεις να φανεί υποδεέστερος των προσδοκιών σε σχέση με τον Αλαβάνο του προηγούμενου debate.

Τέλος ο κ. Καρατζαφέρης παρασύρθηκε από την πενία των ερωτήσεων και δεν κατάφερε να αναπτύξει θέσεις πέραν του μεταναστευτικού και της συνεργασίας με την ΝΔ.
Παρότι στο τελευταίο δίλεπτο προσπάθησε να εμφανίσει ως προσόν την μη αξιοποίηση του χρόνου, η τελική αίσθηση που δημιουργήθηκε είναι πως μάλλον εστερείτο απόψεων και επιχειρημάτων.

Με άριστα λοιπόν το δέκα οι προσφιλείς μας δημοσιογράφοι και οι εξοχότατοι Πολιτικοί αρχηγοί κρίνουμε ότι αξιώθηκαν χονδρικά της παρακάτω βαθμολογίας.

Βαθμολογούμενος
κ. Καραμανλής : επιχειρήματα 4, παρουσίαση 9
κ. Παπανδρέου : επιχειρήματα 10, παρουσίαση 8
κ. Παπαρήγα : επιχειρήματα 6, παρουσίαση 7
κ. Αλαβάνος : επιχειρήματα 8, παρουσίαση 7
κ. Καρατζαφέρης:επιχειρήματα 5, παρουσίαση 6


κ. Σρόιτερ :ερωτήσεις 8, διατύπωση 7
κ. Ευαγγελάτος : ερωτήσεις 4, διατύπωση 5
κ. Τρέμη : ερωτήσεις 4, διατύπωση 4
κ. Λιάτσος : ερωτήσεις 4, διατύπωση 5
κ. Κωνσταντακάτος :ερωτήσεις 3, διατύπωση 4
κ. Κοσιώνη :ερωτήσεις 6, διατύπωση 7

Ίσως η βαθμολογία των δημοσιογράφων να μοιάζει ιδιαίτερα αυστηρή.
Όμως κατά την άποψή μας αυτοί δημιούργησαν με το περιεχόμενο των ερωτήσεών τους το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκε ο λόγος των πολιτικών αρχηγών.
Φέρουν λοιπόν το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για το φτωχό αποτέλεσμα του τηλεοπτικού προϊόντος.

Οι πολιτικοί αρχηγοί θα μπορούσαν να κάνουν πολύ περισσότερα αν οι δημοσιογράφοι έδειχναν μεγαλύτερη ικανότητα στην επιλογή, δόμηση και διατύπωση πιο έξυπνων και πιο χρήσιμων ερωτήσεων.
Αν περιοριζόντουσαν στο ρόλο τους ως δημοσιογράφων, που θέτουν ερωτήσεις με στόχο την ενημέρωση και όχι την αυτοπροβολή.
Αν τουλάχιστον έδειχναν τον στοιχειώδη επαγγελματισμό, ώστε να έχουν χρονομετρήσει το κείμενο της ερώτησης και να το έχουν αποστηθίσει ώστε να μη δυσκολεύονται να το αναγνώσουν.
Γνωρίζοντας επίσης εκ των προτέρων για ποια θεματική ενότητα θα ρωτούσαν τον κάθε πολιτικό αρχηγό όφειλαν να έχουν προετοιμάσει δυο-τρεις εναλλακτικές ερωτήσεις ώστε να μην επαναλαμβάνουν σε μεγάλο βαθμό ερωτήσεις, που ήδη έκαναν άλλοι προηγηθέντες συνάδελφοι τους.

Εν ολίγοις το σχεδιάκι multibate έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο.
Τον ιστορικό της κύκλο όμως φαίνεται να έχει κλείσει και η δημοσιογραφία της σχολής Λιάνας Κανέλλη, όπου ο δημοσιογράφος δικαιούται να έχει άποψη επί παντός επιστητού, ο πολιτικός οφείλει να μετατρέπεται σε πειθήνιο ακροατή του δημοσιογράφου και ο τηλεθεατής θα πρέπει να χάνει τον καιρό του παρακολουθώντας ανούσιους διαλόγους.


Θα πρέπει επί τέλους να καταλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι αμέσως ή εμμέσως στην ενημέρωση ότι είναι άλλη η δουλειά του πολιτικού, άλλη η δουλειά του πολιτικού σχολιαστή, άλλη του δημοσιογράφου και πρέπει ο καθένας να επιλέξει τον ρόλο και το επάγγελμα που του ταιριάζει.

Απαραίτητο κοινό στοιχείο για όλους είναι η επαρκής γνώση της γλώσσας, κυρίως της ελληνικής αν επιλέγουν να ζούν και να εργάζονται στην Ελλάδα.
Και γνώση της γλώσσας σημαίνει σεβασμός στους κανόνες της γραμματικής και του συντακτικού.
Επαρκές λεξιλόγιο.
Δυνατότητα έκφρασης νοημάτων με σαφήνεια, πυκνότητα αλλά και απλότητα.
Δυνατότητα περιγραφής σκέψεων και συναισθημάτων με λόγια και όχι με παντομίμα….

Δεν υπάρχουν σχόλια: