Τετάρτη 6 Ιανουαρίου 2010

Η τρομοκρατία, η υπηρεσιακή αμέλεια, η πολιτική αφέλεια και η ιστορική νομοτέλεια...


Τα νέα τρομοκρατικά κτυπήματα στο αεροσκάφος της DELTA καθώς και στο κτίριο της Εθνικής Ασφαλιστικής, επαναφέρουν επί τάπητος το φλέγον ζήτημα της εγχώριας και διεθνούς τρομοκρατίας, που τα τελευταία χρόνια τείνει να γίνει ένας από τους σημαντικότερους εφιάλτες της καθημερινότητάς μας.

Παρά την βαρύγδουπη κήρυξη «παγκοσμίου πολέμου» από τον προηγούμενο πρόεδρο των ΗΠΑ μετά την τραγική εκείνη 11η Σεπτεμβρίου 2001 και παρά τους συχνά αμετροεπείς εξορκισμούς των ελληνικών κυβερνήσεων, η τρομοκρατία συνεχίζει να δηλώνει παρούσα, συνήθως εκεί ακριβώς όπου οι επίσημοι διώκτες της πιθανολογούν μετά βεβαιότητος ότι πρόκειται να εμφανισθεί.

Διότι είναι χαρακτηριστικό πως οι στόχοι είναι συνήθως αυτοί, που οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν αξιολογήσει εκ των προτέρων ως πλέον πιθανούς και ως εκ τούτου φροντίζουν να φυλάσσουν με ιδιαίτερη επιμέλεια.

Παρ’ όλα αυτά, παρά τα εξεζητημένα σχέδια αντιτρομοκρατικής άμυνας, παρά τα εξελιγμένα τεχνολογικά εργαλεία, παρά τα πολυεπίπεδα δίκτυα πληροφοριών, παρά τα πανάκριβα συστήματα ασφαλείας, παρά τα υπερβολικά μέτρα πρόληψης, οι τρομοκράτες για προφανείς δικές τους σημειολογικές σκοπιμότητες επιμένουν να χτυπούν εκεί, που οι αρμόδιοι τους περιμένουν.

Δεν είναι τυχαίο όπου την τελευταία εικοσαετία τα περισσότερα και πάντως τα πλέον διάσημα τρομοκρατικά κτυπήματα έγιναν σε χώρες με τα πιο ισχυρά συστήματα ασφαλείας.

Γιατί άραγε παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις πολλών καλοθελητών, δήθεν ειδικών, το μεγαλύτερο τρομοκρατικό κτύπημα στην ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων δεν έγινε στην Αθήνα, αλλά στην Ατλάντα. Γιατί οι τρομοκράτες προτιμούν τις αυστηρών προληπτικών προδιαγραφών αμερικανικές αεροπορικές εταιρίες και όχι τα υποτιθέμενα πλημμελώς φυλασσόμενα ελληνικά αεροδρόμια και τις παγίως καταγγελλόμενες ως χαλαρές σε μέτρα ασφαλείας ελληνικές αεροπορικές εταιρίες; Είναι ανόητοι, απληροφόρητοι ή διακατέχονται από διαστροφική κινδυνολαγνεία; Προφανώς κάτι άλλο συμβαίνει.

Η τρομοκρατία στις μέρες μας αποτελεί και αυτή ένα οικονομικό-πολιτικό επιχειρηματικό μόρφωμα μαζικής κατανάλωσης και επομένως έχει ανάλογες επικοινωνιακές ανάγκες.

Είναι λοιπόν απολύτως κατανοητό το γιατί συνήθως κτυπά στόχους υψηλού επικοινωνιακού ειδικού βάρους, και είναι απολύτως βέβαιο ότι αυτό θα συνεχίσει να πράττει και στο μέλλον.

Κατανοητή επίσης είναι και η αγανάκτηση του Αμερικανού Προέδρου, ο οποίος εξερχόμενος από τη σύσκεψη, που είχε με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, δήλωσε περίπου απογοητευμένος από την αναποτελεσματικότητα των υπηρεσιών ασφαλείας.

Σύμφωνα με σχετικό σημερινό δημοσίευμα του Guardian, εγκαταλείποντας για πρώτη φορά τη συνήθη "cool" δημόσια συμπεριφορά του ο κος Ομπάμα επέκρινε τις μυστικές υπηρεσίες διότι ενώ είχαν πολλές και ακριβείς πληροφορίες για τον Νιγηριανό τρομοκράτη δεν τις συνδύασαν αποτελεσματικά. «Το σύστημα απέτυχε με δυνητικά καταστροφικό τρόπο», παραδέχθηκε ο Αμερικανός Πρόεδρος, « αυτό δεν μπορώ να το αποδεχθώ. Πρέπει να δράσουμε αποτελεσματικότερα. Αυτό θα κάνουμε και πρέπει να το κάνουμε γρήγορα. Οι ζωές των Αμερικανών είναι σε άμεση προτεραιότητα».

Ουδείς αμφιβάλλει βεβαίως για την ειλικρίνεια της αγανάκτησης του κου Ομπάμα, για τον οποίον εξ’ άλλου τα ερωτηματικά περί της δυνατότητάς του να προστατεύσει την ασφάλεια της Αμερικής αποτελούν την μόνιμη επικοινωνιακή αχίλλειο πτέρνα του από τον καιρό της προεκλογικής του εκστρατείας.

Ουδείς πολλώ μάλλον αμφιβάλλει για τον διακαή πόθο του να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη διεθνή τρομοκρατία.

Το ερώτημα όμως που βασανίζει όλους, και πιθανότατα και τον ίδιο με το επιτελείο του, είναι κατά πόσο τελικά οι καθιερωμένες κινήσεις αντικαταστάσεως υψηλόβαθμων υπηρεσιακών παραγόντων των υπηρεσιών ασφαλείας ή σκλήρυνσης των προληπτικών μέτρων στις αεροπορικές εταιρείες, θα μπορέσουν να αποδώσουν καλλίτερα αποτελέσματα.

Διότι σήμερα δεν βρισκόμαστε πλέον στο 2001. Έχουμε εισέλθει αισίως στο κοσμοσωτήριον έτος 2010 και έχουμε ήδη αποκτήσει μια όχι ευκαταφρόνητη εμπειρία. Τα παθήματα διεθνώς κατά τόπους υπήρξαν πολλά και το κοινό μάθημα, ότι η τρομοκρατία εξακολουθεί να συμπεριφέρεται ως περίπου λερναία ύδρα, δεν μπορεί να παραγνωρίζεται.

Είναι λοιπόν μάλλον αφελές να επιμένει η διεθνής κοινότητα στην υιοθέτηση παρωχημένων συνταγών και να εναποθέτει τις ελπίδες της για την αντιμετώπιση αυτού του καταστροφικά αντικοινωνικού φαινομένου στην προσπάθεια βελτιστοποίησης δοκιμασμένων και εν πολλοίς αποτυχημένων μέσων και μεθόδων.

Είναι προφανές ότι όσο περισσότερο εξελίσσονται και εκσυγχρονίζονται τα συστήματα των υπηρεσιών ασφαλείας, άλλο τόσο εξελίσσονται και εκσυγχρονίζονται τα επιχειρησιακά συστήματα των τρομοκρατών.

Χρειάζεται επομένως περισσότερη φαντασία και περισσότερη αποφασιστικότητα για μάλλον ριζοσπαστικότερες και ανατρεπτικότερες πολιτικές αντιμετώπισης του απεχθούς αυτού φαινομένου. Πολιτικές, που να στηρίζονται σε ορθολογική παρατήρηση και πολιτικά θαρραλέα παραδοχή μιας αντικειμενικής πραγματικότητας.

Ανεξάρτητα από το κατά περίπτωση μέγεθος του κτυπήματος ή τον βαθμό «επιτυχίας», είναι προφανές ότι οι στόχοι των τρομοκρατών έχουν κάποιο κοινό παρανομαστή, που είναι κατά βάσιν η επικοινωνιακού χαρακτήρα άρνηση των κατεστημένων κοινωνικο-οικονομικών δομών του δυτικού επικυριαρχικού προτύπου.

Όσο λοιπόν το δυτικό κυριαρχικό πρότυπο προβάλλεται ως περισσότερο άδικο, ανήθικο, ανελεύθερο και καταπιεστικό τόσο ο στόχος για καταπολέμηση της τρομοκρατίας θα γίνεται περισσότερο ανέφικτος.

Πρόσφατα ο Έλληνας Υπουργός Προστασίας του Πολίτη επεσήμανε ότι υπάρχει μια άμεση σχέση της τρομοκρατίας με το κοινό έγκλημα. Θα προσθέταμε ότι η σύνδεση της τρομοκρατίας και με το οικονομικό έγκλημα δεν θα μας εξέπλησσε. (Ας μη ξεχνάμε ότι αρκετά τρομοκρατικά κτυπήματα, με χαρακτηριστικότερη την επίθεση στους δίδυμους πύργους, είχαν σαν άμεσο αποτέλεσμα την κάθετη πτώση των χρηματιστηρίων. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ευφυΐα για να πιθανολογήσει κανείς την δυνατότητα αποκόμισης αμύθητων κερδών, από όσους διέθεταν και μπορούσαν να αξιοποιήσουν καταλλήλως την πληροφορία περί του επικειμένου τρομοκρατικού κτυπήματος.)

Όπως και να έχει το πράγμα, η δήλωση του κου Χρυσοχοΐδη αποδεικνύει ότι έχουν αρκετή γνώση οι φύλακες.

Αυτό, που επιβάλλεται επομένως είναι να αξιοποιήσουν κυρίως πολιτικά και δευτερευόντως επιχειρησιακά την γνώση αυτή.Όπως είχαμε γράψει και στο παρελθόν συνθήκες οικονομικής εξαθλίωσης αποτελούν ισχυρό κίνητρο για ληστείες και διαρρήξεις(κοινό έγκλημα). Κοινωνικές αδικίες και υπερβολικές κοινωνικές ανισότητες, εθνική ή θρησκευτική καταπίεση αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη τρομοκρατικών ιδεολογημάτων (τρομοκρατική γάγγραινα). Ενώ η συνολική απογοήτευση από το κρατούν σύστημα οδηγεί υπό προϋποθέσεις σε μαζική καταστροφικότητα διάφορα ψυχικά αδύναμα άτομα ανεξαρτήτως κοινωνικής προέλευσης(χουλιγκανισμός).

Πεδίο λοιπόν δόξης λαμπρό για τους σύγχρονους πολιτικούς, που πραγματικά επιθυμούν την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ή τη μείωση της εγκληματικότητας είναι η ανάπτυξη πολιτικών για την καταπολέμηση της φτώχειας, την εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων, την ανθρωποκεντρική επανασυγκρότηση του οικονομικοκοινωνικού συστήματος.

Είναι ένα πολιτικό πεδίο όπου χρειάζεται ρεαλισμός, οραματισμός αλλά κυρίως πολιτικό θάρρος για συγκρούσεις με κατεστημένα συμφέροντα και ανάληψη των ευθυνών και των ρόλων, που αναλογούν στην υπαρξιακή ουσία του πολιτικού λειτουργήματος.

Αυτό αποτελεί ούτως η άλλως ένα μονόδρομο, που για πολλούς άλλους προφανείς λόγους πέρα από το πρόβλημα της τρομοκρατίας η ανθρωπότητα είναι νομοτελειακά αναγκασμένη να ακολουθήσει.

Και σ’ αυτή την παγκόσμια νομοτελειακή πορεία οι σύγχρονοι πολιτικοί είναι υποχρεωμένοι να αποδείξουν εγκαίρως την ικανότητά τους να ηγηθούν, διαφορετικά θα αναγκασθούν σύντομα να πιούν το πικρό ποτήρι του παραγκωνισμού τους από τις σύγχρονες κοινωνίες.

Όπως θα έλεγε και ο κος Ομπάμα …αυτό θα πρέπει να κάνουν και πρέπει να το κάνουν γρήγορα….

Και όχι μόνο για λόγους προστασίας των πολιτών, αλλά κυρίως και για λόγους δικής τους αυτοσυντήρησης….

Δεν υπάρχουν σχόλια: