ΕΝΑ ΒΟΤΣΑΛΟ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ

Το αίτημα διενέργειας δημοψηφίσματος για το ασφαλιστικό, που διετύπωσε ο ΣΥΡΙΖΑ, υπήρξε ομολογουμένως μια ενδιαφέρουσα πολιτική πρωτοβουλία.
Όχι τόσο για τα άμεσα αποτελέσματά της στη διαδικασία ψήφισης του σχετικού νομοσχεδίου, όσο για τις έμμεσες αλυσιδωτές επιπλοκές και αντιδράσεις, που προκάλεσε ή θα προκαλέσει τις επόμενες ημέρες σε ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό.
Εν πρώτοις σε πολιτειακό επίπεδο. Είναι προφανές ότι με το ισχύον συνταγματικό πλαίσιο και κυρίως με βάση την μέχρι σήμερα διαμορφωθείσα εθιμική προεδρική πρακτική, ελάχιστα ως ανύπαρκτα είναι τα περιθώρια του κ. Παπούλια να αναπέμψει το νομοσχέδιο. Πολλώ μάλλον, που μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να πυροδοτήσει διαδικασίες κυβερνητικής αστάθειας σε μια χρονική συγκυρία, όπου η κυβέρνηση φαίνεται ήδη σε κοινωνικό επίπεδο να έχει χάσει την δεδηλωμένη (επιδοκιμασία ή ανοχή), ή δε χώρα να βρίσκεται σε πρωτοφανή απομόνωση την ώρα, που καταιγίδα γεωπολιτικών εξελίξεων πλήττει ανηλεώς τα Βαλκάνια.
Αν όμως για τον Πρόεδρο, ως ανώτατο πολιτειακό παράγοντα ή ακολουθητέα επιλογή είναι μονόδρομος, τα πράγματα δεν είναι το ίδιο απλά για τον Πρόεδρο ως άνθρωπο και ως πολιτικό. Ως πολιτικός προερχόμενος από τον προοδευτικό χώρο ο κ. Παπούλιας, με κορυφαία προσωπική συμμετοχή σε κοινωνικούς αγώνες και με την έντονη κοινωνική ευαισθησία που τον διακρίνει, δύσκολα θα μπορέσει να διαχειρισθεί συναισθηματικά αυτή την επιλογή σε προσωπικό επίπεδο. Εξ’ άλλου δεν αποκλείεται αυτή η υπόθεση να τραυματίσει τελικά και την δημόσια εικόνα του Προέδρου, αν ο λαός, αυτή τη στιγμή μαχόμενος κατά της εκτελεστικής εξουσίας, απογοητευμένος από την κατάσταση των δύο άλλων εξουσιών, επενδύσει υπερβολικές προσδοκίες στο ρυθμιστή του πολιτεύματος. Έστω και αν τα χέρια του είναι κυριολεκτικά δεμένα, η διάψευση αυτών των προσδοκιών σε ένα λαό, που αισθάνεται βαλλόμενος πανταχόθεν και που ανυπεράσπιστος αναζητάει απεγνωσμένα «ένα κλαρί», εύκολα μπορεί να δημιουργήσει την άδικη εικόνα ότι τελικά όλοι οι πρόεδροι ίδιοι είναι.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν όμως οι αντιδράσεις των υπολοίπων κομμάτων.
Το κομμουνιστικό κόμμα σύρθηκε απρόθυμα στην υποστήριξη της πρότασης ψελλίζοντας μικρόψυχες επιφυλάξεις περί της νομικής αποτελεσματικότητας του εγχειρήματος. Επιχειρήματα, που δεν είναι καθόλου πειστικά για τον μέσο ψηφοφόρο, που έχει συνηθίσει να βλέπει το κουμμουνιστικό κόμμα να δίνει μάχες και να επιλέγει τακτικές, που στηρίζονται συνήθως στο συμβολισμό τους και όχι στις όποιες νομικές ή ουσιαστικές τους συνέπειες.
Το ΛΑΟΣ ακολούθησε γκρινιάζοντας γιατί η δική του πρόταση για δημοψήφισμα σε άλλα θέματα δεν υποστηρίχθηκε στο παρελθόν. Κάτι σαν «η μικρή Ελένη κάθεται και κλαίει γιατί δεν την παίζανε οι φιλενάδες τίς…χθες». Έτσι φαίνεται να μη κατανοεί ότι μια πρωτοβουλία για να υιοθετηθεί από το σύνολο των πολιτικών κομμάτων, θα πρέπει πρώτα να έχει θετική ανταπόκριση στο σύνολο των ψηφοφόρων.
Η επίσημη ηγεσία του ΠΑΣΟΚ επέδειξε υγιή αντανακλαστικά, υιοθετώντας αμέσως χωρίς υποσημειώσεις και αστερίσκους την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ.
Θλιβερή παραφωνία όμως υπήρξε η συντηρητική πτέρυγα του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία έσπευσε να διαφοροποιηθεί μεμφόμενη το ΣΥΡΙΖΑ για αιφνιδιασμό των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Η αντίδραση αυτή υποδηλώνει δύο πράγματα. Πρώτον την απέχθεια αυτής της ομάδας για οποιουδήποτε τύπου συνεργασία με το ΣΥΡΙΖΑ.
Δεύτερο την αμηχανία των πρωτοκλασάτων στελεχών του ρεύματος, που τυχαίνει να προβάλλονται ως επιφανείς συνταγματολόγοι.
Είναι πολύ φυσικό ο κόσμος του ΠΑΣΟΚ να μη τρελαίνεται από τη χαρά του, που η πρωτοβουλία δεν προήλθε από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η πρωτοβουλία όμως αυτή έχει κατ’ εξοχήν συνταγματικά χαρακτηριστικά. Επομένως το όποιο πολιτικό κόστος από την έλλειψη πρωτοβουλίας κινήσεων του ΠΑΣΟΚ είναι εύλογο να το φορτωθούν οι χαρισματικοί συνταγματολόγοι, γιατί αντί να φροντίσουν, ιδίως σε ζητήματα του επιστημονικού τους πεδίου, να επεξεργασθούν προτάσεις για επιτυχή άσκηση αντιπολιτευτικής πολιτικής, αυτοί αναλώνονταν σε λιστολογίες.
Όπως δική τους κατά κύριο λόγο ήταν η ευθύνη για το φιάσκο της υποψηφιότητας της κ.Γεννηματά στο ψηφοδέλτιο επικρατείας προεκλογικά.
Όπως δική τους αποκλειστικά ήταν η επικοινωνιακή ήττα του ΠΑΣΟΚ στην περίπτωση του περίφημου άρθρου 16, όπου δεν στήριξαν, όπως όφειλαν σαν πανεπιστημιακοί, τις θέσεις του κόμματός τους, με αποτέλεσμα να βγει περίπου αλώβητη η κυβέρνηση και να προσφερθεί ένα εύκολο επιχείρημα στο ΣΥΡΙΖΑ περί αντιπολιτευτικής ηγεμονίας.

Ηθικό δίδαγμα.
Η γοητεία στην πολιτική δε βρίσκεται πάντα σ’ αυτές καθ’ εαυτές τις πολιτικές ενέργειες.
Πολύ γοητευτικότερες μπορεί να είναι οι παρενέργειες, που προκαλούνται.
Έτσι όπως συνήθως δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον η πέτρα, αλλά περισσότερο γοητευτικοί είναι οι κύκλοι, που διαγράφονται στην επιφάνεια των νερών, που λιμνάζουν.