Σάββατο 29 Μαρτίου 2008

Οι Σούπερμαν και τα δελτία των οκτώ


Παλαιότερα οι πολιτικοί συνήθιζαν να διαβάζουν πολύ, να γράφουν αρκετά και να μιλούν με περίσκεψη.
Ιδιαίτερα οι προερχόμενοι από την αριστερά, που παραδοσιακά θεωρείται χώρος διανοουμένων.
Παλαιότερα συνήθως ένας αναγνωρισμένος πολιτικός βρισκόταν σε μια ώριμη ηλικία.. Είχε δηλαδή τον απαραίτητο χρόνο για να μελετήσει, να γράψει και να διαλογιστεί.
Σήμερα τα πράγματα έχουν απλοποιηθεί.
Η αναγνώριση δεν εξαρτάται από την πνευματική αξία του πολιτικού, αλλά από την τηλεοπτική εμπορευσιμότητα της εικόνας του.
Και η εικόνα αυτή συχνά κατασκευάζεται όχι στα μέτρα της πολιτικής αλλά στα μέτρα της show business.
Ο τύπος του ώριμου πολιτικού, που έχει αναλώσει τουλάχιστον τα δύο τρίτα της ζωής του ανάμεσα σε βιβλιοθήκες και λαϊκούς αγώνες, δεν έχει πλέον καμία τύχη.
Αξία έχει μόνο η τηλεοπτική persona, που την φουσκώνουν τα media στο πλαίσιο του επιχειρηματικού τους σχεδιασμού. Ως δικό τους δημιούργημα μπορούν να την κατευθύνουν και βέβαια να την ξεφουσκώνουν, όταν η επόμενη αρχίσει να τους αποφέρει μεγαλύτερη τηλεθέαση.
Η τηλεοπτική περσόνα δεν χρειάζεται να έχει μυαλό ή εμπειρίες. Χρειάζεται απλώς να είναι νέα, ωραία, ενδεχομένως να έχει γυμνασμένους κοιλιακούς και να απαγγέλλει με μπρίο τις ατάκες, που της δίνουν συνήθως άλλοι. Αλλά και οι άλλοι δεν είναι συνήθως πολιτικοί διανοητές. Είναι επαγγελματίες ατακογράφοι για εφήμερη πολιτική κατανάλωση.
Το αποτέλεσμα είναι χαριτωμένες παρουσίες περίτεχνα σκηνοθετημένες να απαγγέλλουν εξυπνάδες για τα δελτία των οκτώ. Οι εξυπνάδες όμως αυτές τις περισσότερες φορές είναι από κενές πολιτικού περιεχομένου έως αντίθετης πολιτικής κατεύθυνσης από αυτή, που υποτίθεται ότι εξυπηρετεί ο σούπερ-πολιτικός, που τις απαγγέλλει με πολύ στόμφο, αλλά ενίοτε χωρίς ακριβή συναίσθηση της έννοιάς τους.
Για την κατανόηση της σοβαρότητας του προβλήματος μπορούμε να εξετάσουμε δύο χαρακτηριστικά στιγμιότυπα, που προσέφερε σε μικρό χρονικό διάστημα ο Πρόεδρος του Συνασπισμού κ. Α.Τσίπρας, που αξιοποιήθηκαν δεόντως από τα δελτία ειδήσεων των οκτώ.
Το πρώτο από δημόσια εμφάνισή του εν μέσω απεργών της ΔΕΗ, όπου με ποιητικό οίστρο εδήλωσε ότι «αυτή η κυβέρνηση δεν καταλαβαίνει-δεν ξέρει, που πατά και πού πηγαίνει».
Ως τηλεοπτική εικόνα η σφριγηλή μορφή του νεαρού αρχηγού, που απάγγελλε στίχους περιστοιχιζόμενος από αγωνιζόμενους απεργούς, ήταν περίτεχνη. Είχε κάτι από τη γοητεία μιας γκραβούρας με λόρδο Μπάϋρον, να εμψυχώνει με απαγγελία ποιημάτων μπαρουτοκαπνισμένους Σουλιώτες.
Ως νόημα όμως, φοβάμαι ότι θα έκανε τους βετεράνους του κόμματός του, αλλά και κάθε σκεπτόμενο αριστερό, να ανατριχιάσουν.
Όταν ως κόμμα κατηγορείς την κυβέρνηση ότι καθημερινά εγκληματεί σε όλους τους τομείς εις βάρος όλων των κοινωνικών στρωμάτων, δεν μπορείς ως αρχηγός να της δίνεις συγχωροχάρτι. Διότι τι άλλο από συγχωροχάρτι είναι για ένα υποτιθέμενο «εγκληματία» η εκτίμηση ότι είναι μειωμένης αντιλήψεως(«δεν καταλαβαίνει»), ότι οι ενέργειές του γίνονται από άγνοια και όχι κακή πρόθεση(«δεν ξέρει που πατεί») και τέλος πάντων δεν βαδίζει με προμελετημένο σχέδιο («δεν ξέρει πού πηγαίνει»).
Ας δούμε λίγο την πρόσφατη περίπτωση της ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ.
Στο διάστημα των τελευταίων ετών η κυβέρνηση ξεκίνησε με την διαδικασία μείωσης του προσωπικού του, φροντίζοντας να απαλλάξει το μελλοντικό ιδιώτη αγοραστή από το κόστος του όλου εγχειρήματος. Στη συνέχεια φόρτωσε την ΓΕΡΜΑΝΟΣ στην COSMOTE. ΄Έπειτα ενσωμάτωσε την COSMOTE στον ΟΤΕ ώστε να μεγαλώσει την αξία του και να τον καταστήσει περισσότερο κερδοφόρο. Εμπόδισε την MIG να αποκτήσει πλειοψηφικό πακέτο και πρόσφατα υποστήριξε δραστήρια την αγορά του πακέτου της MIG από την Ντόϋτσε Τέλεκομ. Όλη αυτή η εξέλιξη δείχνει κυβέρνηση, που «δεν ξέρει πού πατεί και πού πηγαίνει»? Φαίνεται αυτή η κυβέρνηση να μη βαδίζει βάσει οργανωμένου σχεδίου?
Ο μόνος που μπορεί να πιστεύει κάτι τέτοιο είναι ο νεαρός Πρόεδρος του Συνασπισμού.
Δεύτερο παράδειγμα. Πρόσφατη ατάκα του κ. Τσίπρα πάλι εν μέσω διαδηλωτών. Αναφερόμενος στην πώληση από τη MIG των μετοχών του OTE στην τιμή των 26 Ευρώ αντί των 19, που διετίθεντο στο χρηματιστήριο, δήλωσε ότι «πουλούν και αγοράζουν αέρα στο χρηματιστήριο».
Ο κάθε νεοφώτιστος αριστερός, που σέβεται τον εαυτό του, έχοντας διαβάσει όχι όλο, αλλά λίγες πρώτες σελίδες από το «Κεφάλαιο», γνωρίζει καλά ότι η διαφορά τιμής ανάμεσα στα επί μέρους υλικά για ένα ζευγάρι παπούτσια και στην τιμή του τελικού ζευγαριού εμπορεύματος δεν είναι αέρας αλλά «υπεραξία».
Εξ άλλου ο κάθε πρωτάρης χρηματιστής γνωρίζει ότι η υπερτίμηση των μετοχών δεν είναι ούτε μαΐστρος ούτε γαρμπής. Είναι πολύ συγκεκριμένες προσδοκίες για πολύ συγκεκριμένες επιχειρηματικές εξελίξεις από την ευόδωση των οποίων μετά βεβαιότητος θα προκύψει πολύ συγκεκριμένο όφελος. Όσο πιο βέβαιη είναι η υλοποίηση της προσδοκίας, τόσο πιο πρόθυμος γίνεται ο υποψήφιος αγοραστής, να προκαταβάλει ενσωματομένο στο τίμημα της μετοχής, ένα λογικό ποσοστό του προσδοκώμενου κέρδους. Τα παπαγαλάκια, που γνωρίζουν πληροφορίες σχετικές με την εξέλιξη της επιχείρησης, μπορούν να αποκομίσουν σημαντικά κέρδη πουλώντας της σε κάθε ενδιαφερόμενο. Στελέχη από την αποφασιστική αρμοδιότητα των οποίων εξαρτάται η διενέργεια των προσδοκώμενων επιχειρηματικών κινήσεων, μπορούν επίσης να επωφεληθούν. Αν τα στελέχη αυτά γίνουν συγχρόνως και παπαγαλάκια, τότε έχουμε τον τέλειο χρυσοφόρο συνδυασμό.
Όλα αυτά εκτός από τους χρηματιστές τα γνωρίζουν πλέον πολύ καλά και αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες χαροκαμένοι από το χρηματιστήριο μικροεπενδυτές.
Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο όλοι οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί από την κ. Παπαρήγα ως τον κ. Καρατζαφέρη, μηδέ του κ. Αλαβάνου εξαιρουμένου, έσπευσαν χωρίς δισταγμό να καταλογίσουν βαρύτατες ευθύνες στην κυβέρνηση και στους χειρισμούς των αρμοδίων στελεχών της.
Μοναδική παραφωνία ο κ. Τσίπρας, πού με τις «αερολογίες» του πρόσφερε πάλι συγχωροχάρτι στην κυβέρνηση.
Ο συνασπισμός είναι ένας πολιτικός χώρος, που ιστορικά έχει αναδείξει εξαιρετικούς ρήτορες. Διακεκριμένος ο Λεωνίδας Κύρκος με λόγο εξόχως ποιητικό. Ο Μανώλης Γλέζος με λόγο απλό και αγωνιστικό. Ο Κωνσταντόπουλος και ο Κουβέλης με λόγο εξαιρετικής επιστημονικής καλλιέπειας. Ο Παπαγιαννάκης με λόγο πραγματικό ορυχείο ευφυολογημάτων. Ο Αλαβάνος με λόγο ρωμαλέο και συγχρόνως συναισθηματικό.
Μπορείς να συμφωνήσεις ή να διαφωνήσεις με το λόγο τους. Δεν θα μπορούσες όμως να υποστηρίξεις ότι ο λόγος τους δεν έχει φιλοσοφική συγκρότηση, ιδεολογική συνέπεια και πολιτική στόχευση.
Ίσως ο Συνασπισμός με όλους αυτούς δεν ευτύχισε να έχει μεγάλα εκλογικά ποσοστά.
Δεν κινδύνευσε όμως ποτέ να χάσει την σοβαρότητά του.
Τα ποσοστά έρχονται και παρέρχονται. Η πολιτική σοβαρότητα είναι διαχρονική αξία, που αν απολεσθεί δύσκολα ανακτάται.
Τα ηγετικά πολιτικά στελέχη, αλλά και οι αρχηγοί των κομμάτων, που παρασύρονται από της σειρήνες του διακαναλικού κατεστημένου και επιδιώκοντας άκοπα δημοσκοπικά αποτελέσματα, προωθούν νεότατα στελέχη σε ηγετικές θέσεις, δεν φαίνεται να προσφέρουν καλές υπηρεσίες ούτε στα ίδια τα νέα παιδιά, ούτε στο κόμμα τους, ούτε στην πολιτεία.
Ας έχουν κατά νου ότι η νεότητα δεν αποτελεί τεκμήριο ευφυΐας ενώ η προχωρημένη ηλικία αποτελεί σίγουρα τεκμήριο πολιτικής ωριμότητας.
Όσο για τον κατά τα άλλα συμπαθέστατο κ. Τσίπρα το μόνο, που έχουμε ετούτη τη στιγμή να επισημάνουμε είναι ότι «νέοις κρείττων το σιγάν του λαλείν», όπως θα του έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι αν…δεν είχαν πεθάνει όλοι.
Με άλλα λόγια είναι προς το συμφέρον του προς το παρόν να μελετάει όσο μπορεί περισσότερο και να μιλάει όσο το δυνατόν λιγότερο.
Σε διαφορετική περίπτωση ίσως να μη αργήσει η ημέρα, που κάποιο παιδί θα φωνάξει ότι «το πριγκηπόπουλο είναι γυμνό».
Και τότε για τα δελτία των οκτώ δεν ανησυχώ. Θα έχουν ήδη ετοιμάσει τον επόμενο.
Εκείνος όμως…?

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ Χωρικέ

Δεν ξέρω, αν για κάποιους λόγους πρέπει να παρακαμφθεί η γενιά των σημερινών σαραντάρηδων, αλλά αυτή η ολικά καλλιεργούμενη ομαδική ψύχωση, με τους "νέους" δεν μου φαίνεται τόσο αθώα.
Δεν είναι όμως μόνο θέμα "γενιάς" είναι και ζήτημα πολιτικής ουσίας όπως πολύ σωστά το θίγεις.
"Παρακολουθώ" το φαινόμενο Τσίπρα πρίν από τις δημοτικές εκλογές του 2006. Εάν πραγματικά διαπίστωνα κάτι το εξαιρετικό θα ήμουν΄ίσως ο 1ος που θα χαιρέτιζε την παρουσία του στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Δυστυχώς για τον Α. Τσίπρα οι απόψεις μας ως προς το πολιτικό βάθος του, ταυτίζονται.
Ρηχότητα, κενολογίες και χαλαρές εκφράσεις σε ΜΜΕ δεν αποτελούν οπωσδήποτε το καλύτερο δείγμα γραφής - πειστικό τουλάχιστον για εμάς που προσπαθούμε με αγωνία και συνέπεια να αναλύσουμε τον πολιτικό λόγο.
Πολιτικά ο Α. Τσίπρας δεν έχει δείξει τίποτα το ξεχωριστό και θετικά αξιοσημείωτο. Οι "προπάτορές" του που αναφέρεις οπωσδήποτε απέχουν παρασάγγας από τον "συμπαθή" Αλέξη.
Εκεί και θέλω να καταλήξω, ο ΣΥΡΙΖΑ έπραξε κάτι ανεπίτρεπτο και εν τέλει ζημιογόνο για ένα αριστερό πολιτικό μόρφωμα, επένδυσε στην "εικόνα", συντασσόμενος με τις λογικές και τις τακτικές του καπιταλισμού της εικόνας, με το "μάρκετινγκ του θεαθήναι".
Η εικόνα - ταμπέλα όμως είναι δισδιάστατη και στηρίζεται στο πλαίσιο στο οποίο προβάλλεται ... .
Είναι σαφές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο νέος αρχηγός του είναι πλέον δέσμιοι της δισδιάστατης εικόνας και κυρίως του πλαισίου προβολής της (ΜΜΕ).
Είναι σαφές με την λογική του μάρκετινγκ και είναι δεδομένο πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θέσει στα εσωτερικά του ένα καπιταλιστικό μηχανισμό ελέγχου και μετοχοποιεί την πολιτική του με ένα συνέταιρο επιχειρηματικής λογικής και στόχων.
Αν θέλουμε να μιλήσουμε για "ιδιωτικοποιήσεις" έχουμε μπροστά μας ένα σύγχρονο φαινόμενο.
Εύχομαι να το καταλάβουν στον ΣΥΡΙΖΑ, πριν είναι πολύ αργά ... .